Η συζήτηση με την Αλίκη ήταν προγραμματισμένη από καιρό. Λίγο πριν τις Πανελλήνιες η υπενθύμιση του στόχου και του σκοπού που γίνονται όλα, κάνει ελαφρύτερο λίγο το φορτίο, οδηγεί μυαλό και καρδιά σε όσα επιθυμεί ακόμα και αν χρειάζεται να διασχίσει «δύσκολα μονοπάτια», επαναφέρει στη σκέψη ποια είναι τα σημαντικά από αυτά που γίνονται για να αξίζουν τον κόπο. Είσαι λίγο πριν, βλέπετε. Αυτό που περιμένεις καιρό και προετοιμάζεσαι είναι λίγες εβδομάδες, ημέρες, ώρες μακριά σου. Είσαι λίγο πριν τη στιγμή που η προσπάθεια θα αποκτήσει περίγραμμα και θα αποτιμηθεί με όποιον τρόπο.
Η Αλίκη ήταν χείμαρρος.
• Ήρθε η ώρα,
• είμαι κατάλληλα προετοιμασμένη,
• αφού η Νομική είναι ο στόχος μου αυτός είναι ο δρόμος,
• θα είμαι χαρούμενη μετά,
• ότι έγινε έγινε,
• σχεδιάζω διακοπές με τις φίλες μου,
• το άγνωστο κείμενο μου φαίνεται πια παιχνιδάκι
και τόσα άλλα έμοιαζαν με όσα κάθε χρόνο από χιλιάδες παιδιά στο… λίγο πριν… εκφράζονται. Θύμιζαν πολύ όσα ο κάθε σύμβουλος σαν και εμένα, είτε γονέας ή εκπαιδευτικός αναμένει να ακούσει από τους μαθητές ώστε να παρέμβει για να στηρίξει, τονώσει, ενθαρρύνει. Είναι όσα ακούγονται … λίγο πριν…
Οι λέξεις «χόρευαν» στον αέρα σε γνώριμο για μένα βηματισμό κάνοντας σχηματισμούς που δε με ξένιζαν καθόλου.
Ώσπου ήρθε εκείνη τη στιγμή. Η στιγμή που άκουσα αυτό το οποίο δεν έμοιαζε με τη ρουτίνα και τις γνώριμες «διαδρομές» των λέξεων που κάθε φορά σε τέτοιες συναντήσεις προέβαλαν για να μου θυμίζουν πως όσα χρόνια και αν περνούν σε συνθήκες εξετάσεων, κάποιες από τις αγωνίες μοιάζουν, τα συναισθήματα επαναλαμβάνονται, οι σκέψεις έχουν κοινά μοτίβα. Εκείνη τη στιγμή, λίγο πριν…
«Είμαι άτυχη. Εγώ και όλα τα παιδιά που δίνουν φέτος Πανελλήνιες. Πότε έχει ξανασυμβεί να κλείσουν όλα, να χρειαστεί να διακόψουμε όσα κάναμε με τον τρόπο που τα κάναμε, να μείνουμε σπίτι, να αγωνιούμε, να…»
Ο «χορός» άλλαξε βηματισμό και η Αλίκη είχε δίκιο. Σε αγώνα δρόμου του μυαλού μου να βρω απαντήσεις για το πότε άλλοτε, πώς και για ποιο λόγο είχε συμβεί κάτι παρόμοιο δεν ήμουν σίγουρη πως είχα απαντήσεις. Η Αλίκη συνέχιζε να μιλά και να απαριθμεί όσα της προκάλεσαν το δικό της lock down σε αυτή την κατάσταση. Όλα όσα θεωρούσε πως τη δυσκόλεψαν και πως θα επηρεάσουν ίσως και την απόδοσή της τις επόμενες ημέρες.
Η δουλειά μου έχει όμορφες αλλαγές στους « βηματισμούς» , για αυτό την αγαπώ. Μου θυμίζει κάθε φορά πως τίποτα δεν επαναλαμβάνεται έτσι απλά, πως ο καθένας είναι διαφορετικός, πως το μυαλό και η καρδιά ταξιδεύουν και πάντα μα πάντα μπορεί να συμβεί κάτι άλλο από αυτό που περιμένεις.
Ήταν μια όμορφη μέρα. Καύσωνας μέσα στον Μάιο, έλεγε το δελτίο καιρού. Εκείνο όμως το απόγευμα η θερμοκρασία ήταν ότι πρέπει για να βγούμε έξω με την Αλίκη στο μπαλκόνι που θύμιζε εικόνα καλοκαιριού και με μια ωραία παγωμένη λεμονάδα να συνεχίσουμε εκεί την κουβέντα μας. Όσα η Αλίκη είπε μου θύμισαν τα λόγια του στωικού φιλόσοφου Επίκτητου που έγιναν δικός μου τρόπος ζωής πολλά χρόνια πριν.
«Αυτό που μετράει δεν είναι αυτό που σου συμβαίνει αλλά πώς αντιδράς εσύ σε αυτό»
Εκείνο το ζεστό απόγευμα που οι συνθήκες της ζέστης μας βρήκαν να τις σχολιάζουμε στην αρχή της συνάντησής μας με την Αλίκη στο γραφείο καθώς την αισθανόμαστε έντονα αλλά και δε θέλαμε να ανοίξουμε και το air condition, μας βρήκαν να απολαμβάνουμε το μπαλκόνι και τη λεμονάδα λίγο αργότερα και να λέμε πόσο ωραία ήταν που βρισκόμαστε και πάλι έξω να χαιρόμαστε το ελληνικό καλοκαίρι από τον Μάιο.
«Αυτό που μετράει δεν είναι αυτό που σου συμβαίνει αλλά πώς αντιδράς εσύ σε αυτό»
Αυτή ήταν η πιο όμορφη αφετηρία για όσα αργότερα είπαμε και ανακαλύψαμε. Από την αποδοχή πως κάνει ζέστη αλλά τι να κάνουμε, στο ας απολαύσουμε το μπαλκόνι με παγωμένη λεμονάδα.
Η φράση στα λόγια της Αλίκης « πως ξαφνικά σταμάτησαν τα μαθήματα» ήταν η αρχή μιας εξερεύνησης σκέψεων και συναισθημάτων που μας οδήγησαν γρήγορα να εστιάσουμε αβίαστα και αυθόρμητα στο με ποιο τρόπο όλη αυτή η κατάσταση που δεν μπορούσαμε να ελέγξουμε μας βοήθησε σε κάτι, έστω και μικρό, στα θετικά που μπορεί να είχε, στις πιο αθέατες πλευρές της. Κάτι σαν το μπαλκόνι και τη λεμονάδα. Στα όσα τελικά κερδίσαμε, τις δεξιότητες που μπορεί να αποκτήσαμε, στα άλλα μαθήματα, όχι αυτά που σταμάτησαν, αλλά που άρχισαν και που ζήσαμε. Να ξανασκεφτούμε, να κοιτάξουμε τα δεδομένα αλλιώς για να καταλάβουμε όσα μπορούν να μας βοηθήσουν…ακόμα και για να γράψουμε εξετάσεις.
Τα λόγια της Αλίκης όταν τελειώσαμε τη συνάντηση ήταν ξεκάθαρα... «Ανακαλύψαμε νέα και σπουδαία μαθήματα, εκεί που νόμιζα που τέλειωσαν. Και η αλήθεια είναι πως μου φαίνονται πιο σπουδαία, τώρα που το σκέφτομαι. Μπορεί να είμαι τυχερή μέσα στην ατυχία μου. Θα χρειαζόμουν χρόνια για να τα συνειδητοποιήσω αυτά. Ας τα μοιραστούμε και με άλλους».
Δεσμεύτηκα να τα μοιραστώ. Με την υπόσχεση να αλλάξω το όνομα της….. σε Αλίκη και να τα κοινοποιήσω λίγο πριν… τις εξετάσεις, ώστε να μπορέσουν και άλλοι μαθητές ίσως να σκεφτούν όπως και εμείς εκείνη την ημέρα που το άγχος και η δυσκολία μέσα στο γραφείο, έγιναν χαρά της ανακάλυψης στο μπαλκόνι.
5+1 μαθήματα με αφορμή τον κορονοϊό, λοιπόν, που μπορούν να σας βοηθήσουν να είστε ήρεμοι και να γράψετε καλά στις εξετάσεις.
1. Υπάρχουν πάντα πιο σημαντικά πράγματα ακόμα και από τις εξετάσεις.
Μείνετε ήρεμοι και απολαύστε τη «διαδρομή». Οι εξετάσεις είναι μια σημαντική στιγμή στη ζωή σας αλλά δεν εξαρτάται τίποτα από την έκβασή τους. Πριν λίγους μήνες ,σε μια στιγμή, η καθημερινότητα όλων μας άλλαξε. Τίποτα από όσα νομίζαμε ότι ήταν σημαντικά δεν είχε πλέον αξία. Η οικονομία, τα ψώνια, το σχολείο, οι εξετάσεις, η δουλειά των γονιών σας, μεμιάς μίκρυναν και η πραγματική αξία της υγείας και της ανθρώπινης ζωής μας «σκούντησαν» για να τους δώσουμε τη θέση που τους ανήκει: την πρώτη και κύρια. Οι εξετάσεις είναι σημαντικό να πάρουν τη σωστή θέση με αυτά τα δεδομένα στο μυαλό σας. Έτσι θα σας βοηθήσουν να παραμείνετε ψύχραιμοι και αισιόδοξοι. Εξάλλου, όπως και εσείς ανακαλύψατε υπάρχουν πολύ πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή. Να το θυμάστε. Ευκαιρίες θα υπάρχουν πάντα και πολλές…
2. Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία είναι πολύτιμα εφόδια για τις εξετάσεις αλλά και τη ζωή.
Ο τρόπος που διαβάζατε, επικοινωνούσατε, γράφατε διαγωνίσματα, αξιολογούσατε την πρόοδό σας, «διασκεδάζατε» άλλαξε αναγκαστικά. Άλλοι από εσάς γρηγορότερα και ευκολότερα, άλλοι με περισσότερο κόπο προσαρμοστήκατε στη νέα πραγματικότητα. Βρήκατε νέες πρακτικές, προβάλλετε νέες διαδικασίες, λειτουργήσατε γρήγορα και αποτελεσματικά με τα νέα δεδομένα. Είστε έτοιμοι για πρωτότυπα θέματα που χρειάζονται ευελιξία στην επίλυσή τους. Είστε έτοιμοι για επίλυση προβληματικών καταστάσεων που θα απαιτούν από εσάς γρήγορη προσαρμογή. Ο εγκέφαλός σας εκπαιδεύτηκε και ξέρει τον τρόπο να το κάνει. Είστε προετοιμασμένοι για τα άγνωστα και τα απρόοπτα. Και τέτοια οι εξετάσεις και η ζωή έχουν πολλά. Τι καλύτερο από αυτό θα μπορούσε να σας συμβεί;
3. Η γνώση του εαυτού μας είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας και ευτυχίας. Ανακαλύψατε τι λειτουργεί καλύτερα για εσάς, μάθατε περισσότερα πράγματα για αυτό που είστε και μπορείτε όλα αυτά να τα χρησιμοποιήσετε προς όφελός σας. Είχατε την ευκαιρία αλλά και τον χρόνο να «βρεθείτε» μόνοι με τον εαυτό σας. Χωρίς τις πολλές αλληλεπιδράσεις της τάξης, τη γλυκιά «πίεση» της βόλτας και το πού θα πάμε μετά, την προσπάθεια να βρείτε ισορροπία ανάμεσα στα αθλήματα και τη μελέτη και τόσα άλλα. Χρειάστηκε να βρείτε με ποιον τρόπο στις συνθήκες που επικράτησαν, μπορούσατε να αποδώσετε και να συνεχίζετε να προετοιμάζεστε αποτελεσματικά. Έτσι, ψάξατε και ανακαλύψατε ξανά τον εαυτό σας. Τι για εσάς είναι χρήσιμο, πώς μελετάτε, πώς σκέφτεστε, τι χρειάζεται να βελτιώσετε, πώς αντιδράτε. Είχατε και τον χρόνο να αναλάβετε δράση, να καλύψετε κενά, να δοκιμάσετε τεχνικές, να μελετήσετε αντιδράσεις. Εξαιρετικά χρήσιμες διαδικασίες όταν δίνετε εξετάσεις. Αυτόν τον εαυτό έχετε μαζί σας τη στιγμή των εξετάσεων. Όσο πιο καλά τον ξέρετε, τόσο καλύτερα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα δυνατά του σημεία, να περιορίσετε τις αδυναμίες του για να έχετε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
4. Μάθατε να ακολουθείτε κανόνες και συμβουλές.
Σίγουρα ξέρετε καλά πως εφηβεία και συμβουλές δεν πάνε και πολύ μαζί. Η εφηβεία έχει ως χαρακτηριστικό πως τίποτα για εσάς δεν είναι δεδομένο, πως χρειάζεται όλα να αμφισβητηθούν, πως είστε έτοιμοι να κάνετε πράγματα από την αρχή, πως εμείς οι μεγαλύτεροι δεν τα ξέρουμε όλα. Κινητήριος δύναμη για την εξέλιξη. Παρόλα αυτά οι συμβουλές και η εμπειρία όσων γνωρίζουν μπορούν να σας δώσουν πολύτιμη βοήθεια για το μέλλον και καθοδήγηση σε άγνωστα μονοπάτια. Η ξαφνική και αναγκαστική παραμονή όλων μας στο σπίτι βοήθησε να συνειδητοποιήσουμε αυτή την πραγματικότητα ακόμα πιο έντονα. Ακολουθήσατε συμβουλές και ρουτίνες για να προστατεύσετε την υγεία σας και την υγεία των μελών της οικογένειάς σας. Ο τρόπος που το κάνατε χαράχτηκε στη μνήμη σας. Οι εξετάσεις είναι μια καλή ευκαιρία να εκμεταλλευτείτε αυτή τη γνώση.
Τι με συμβούλευσε ο καθηγητής μου; Πώς πρέπει να διαχειριστώ τον χρόνο μου; Τι θα κάνω αν καταλάβω πως κάτι δεν το γνωρίζω; Πώς θα παραμείνω ήρεμος; Από ποια θέματα να ξεκινήσω; Απαντήσεις σε αυτές και άλλες ερωτήσεις που προήλθαν από την καθοδήγηση και τις συμβουλές των καθηγητών, των συμβούλων σας κλπ χρειάζεται να τις έχετε στο μυαλό σας για να βοηθηθείτε. Τώρα ξέρετε πως μπορείτε αλλά και τον τρόπο να το κάνετε.
5. Η επιστήμη είναι σημαντική.
Κρεμαστήκαμε από τα χείλη επιστημόνων για οδηγίες και συμβουλές. Αναμένουμε τους επιστήμονες να δημιουργήσουν το εμβόλιο και τη θεραπεία. Τους θαυμάζουμε. Αυτό εσείς θέλετε να γίνετε. Επιστήμονες. Για αυτό θα προσπαθήσετε σε λίγες μέρες. Για αυτήν την επιστήμη γίνονται όλα. Ο σκοπός έγινε ακόμα πιο ορατός. Η διαδρομή που κάνετε έχει την επιστήμη ως τελικό προορισμό. Αξίζει τον κόπο, δε νομίζετε;
Η οικογένεια μας είναι και θα είναι πάντα πάντα το σημείο στήριξής μας. Κλειστήκαμε μέσα. Με αυτούς που αγαπάμε, για αυτούς που αγαπάμε. Και δεν ήταν τόσο άσχημα. Ειδωθήκαμε λίγο πιο πολύ, κοιταχτήκαμε πιο αληθινά, γελάσαμε, είχαμε τον χρόνο να μαλώσουμε και να φιλιώσουμε πάλι, προσέξαμε λεπτομέρειες, ανακαλύψαμε όσα μας δένουν. Πορτοκαλάδες πήγαιναν και έρχονταν στα δωμάτια, το φύγε και κλείσε την πόρτα το είπαμε λιγότερες φορές. Αισθανθήκαμε πως είμαστε μαζί και δεν μας ενώνει μόνο η καραντίνα. Αυτοί όλοι θα είναι εκεί για εσάς πάντα, ότι και να γίνει. Θα στηρίζουν, θα διευκολύνουν επιλογές, θα βοηθούν αλλά κυρίως ό,τι θα σας αγαπούν. Θα είστε πάντα για αυτούς οι μόνοι και μοναδικοί. Καμιά εξέταση, κανένα Πανεπιστήμιο, δεν μπορεί να το αλλάξει. Πάρτε μαζί σας δώρο αυτές τις σκέψεις και πηγαίνετε να γράψετε ήρεμοι και χαρούμενοι. Το παστίτσιο της μαμάς, οι συμβουλές της γιαγιάς, τα μαλώματα με τα αδέρφια μας θα είναι εκεί και την επόμενη μέρα και αυτό είναι το σημαντικό. Το πιο σημαντικό. Αυτό που μάθαμε από την καραντίνα…και αξίζει τα πάντα.
Με μια λεμονάδα στο μπαλκόνι, όπως είπε η Αλίκη να γράψω, χαμογελάστε και σκεφτείτε όλα τα όμορφα που έρχονται. Η ζωή είναι μπροστά σας και γεμάτη ευκαιρίες. Εμπιστευτείτε τις δυνάμεις σας, πείτε πως κάνετε την προσπάθειά σας και ότι τελικά ο κορονοϊός ήταν ένα ωραίο δώρο με πολλά ωραία μαθήματα. Μας έκανε να σκεφτούμε όλα όσα αξίζει να παλεύουμε στη ζωή. Αυτά που έχουν αξία.
Απολαύστε την εμπειρία. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, όλα τώρα αρχίζουν…Εξάλλου «αυτό που μετράει δεν είναι αυτό που σου συμβαίνει αλλά πώς αντιδράς εσύ σε αυτό» και πια έχετε αποκτήσει συσσωρευμένη εμπειρία και γνώση για να το καταλάβετε και να το κάνετε πράξη.